Ochrona herbicydowa soi
Autor: dr inż. Tomasz R. Sekutowski
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach
Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli we Wrocławiu
Sfinansowano z Funduszu Promocji Roślin Oleistych
Podobnie jak wszystkie rośliny uprawne, również soja wymaga odpowiedniej ochrony przed agrofagami (głównie chwastami), aby mogła dobrze się rozwijać i wydać plon o odpowiednich parametrach jakościowych jak i ilościowych.
Soja jest najbardziej narażona na zachwaszczenie w początkowym okresie wegetacji. Rośnie dość wolno, zwłaszcza w porównanie do szybko i intensywnie rosnących chwastów. Dlatego plantacja soi musi być zabezpieczona, odpowiednio dobranymi herbicydami. Uprawa tego gatunku bez ochrony herbicydowej jest praktycznie niemożliwa. Zabiegi przeciw chwastom możemy stosować w dwóch głównych terminach – przedwchodowym (doglebowym) i powschodowym (nalistnym).
Termin przedwschodowy (doglebowy) – zwalczanie chwastów jedno i dwuliściennych
Chlomazon
(np. Command 360 CS, Chlomaz-Life)
Herbicydy te należy stosować bezpośrednio po siewie soi (jednak nie później jak do 2 dni), na starannie uprawioną (bez grud) glebę (BBCH 00). Chwasty wrażliwe na dawkę 0,25 l/ha: chwastnica jednostronna, bodziszek drobny, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa i purpurowa, krzywoszyj polny, poziewnik szorstki, przytulia czepna, tasznik pospolity i tobołki polne. Natomiast średnio wrażliwe to: komosa biała, szarłat szorstki, rdest powojowy i ptasi, pokrzywa żegawka, dymnica pospolita, psianka czarna, przetacznik rolny, rumian polny i maruna bezwonna.
Metrybuzyna
(np. Sencor Liquid 600 SC, Solanum 600 SC)
Środki te stosuje się bezpośrednio po siewie soi, najpóźniej do 3 dni (BBCH 00). Chwasty wrażliwe na dawkę 0,55 l/ha: dymnica pospolita, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnoty, komosa biała, krzywoszyj polny, maruna bezwonna, pokrzywa żegawka, przetacznik polny i perski, starzec zwyczajny, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa, komosa biała. Natomiast średnio wrażliwe to: chwastnica jednostronna i rdest powojowaty.
Ważne: opady deszczu, krótko po zastosowaniu metrybuzyny, mogą powodować przejściowe przejaśnienia roślin soi. Objawy te z czasem zanikają i nie mają bezpośredniego wpływu na plonowanie soi.
Prosulfokarb
(np. Amstaf 800 EC, Baset 800 EC, Boxer 800 EC, Fantasia 800 EC, Krum 800, Spannit 800 EC, Takoba 800 EC, Tiara 800 EC)
Herbicydy zawierające prosulfokarb, można stosować w terminie do 3 dni po siewie soi (BBCH 00-02), którą koniecznie należy zasiać na głębokości nie mniejszą niż 3 cm. Herbicydy te w dawce 3,0-4,0 l/ha, skutecznie ograniczają takie chwasty jak: miotła zbożowa, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, przetacznik bluszczykowy i perski, przytulia czepna. Natomiast gatunki średnio wrażliwe to: wiechlina roczna, fiołek polny, mak polny, rdestówka powojowata i rumianek pospolity.
Pendimetalina
(np. Penshui, Stomp Aqua 455 CS)
Herbicydy te stosuje się bezpośrednio po siewie soi, najpóźniej do 5 dni (BBCH 00-01), na glebę wolną od chwastów. Nasiona soi należy wysiać na głębokość co najmniej 5 cm. Zalecany zakres dawek to 1,5-2,6 l/ha. Maksymalna zalecana dawka bardzo dobrze ogranicza chwastnicę jednostronną, wiechlinę roczną, fiołka polnego i trójbarwnego, gwiazdnicę pospolitą, jasnotę różową, komosę białą, pokrzywę żegawkę, przetacznika perskiego, rdest ptasi i plamisty, rzodkiew świrzepę, rumian polny i tasznika pospolitego. Natomiast chwasty średnio wrażliwe to: bodziszek drobny, gorczyca polna, iglica pospolita, jasnota purpurowa, pokrzywa zwyczajna, poziewnik szorstki, przytulia czepna, rdestówka powojowata, rumianek pospolity, szarłat szorstki i tobołki polne.
Ważne: przy dawce powyżej 1,5 l/ha w niekorzystnych warunkach pogodowych (niskie temperatury i wysoka wilgotność), mogą wystąpić objawy uszkodzeń fitotoksycznych, tj. przejściowe zahamowanie wzrostu czy przebarwienia liści. Może (ale nie musi) mieć to negatywny wpływ na wysokość plonu.
Metrybuzyna + flufenacet
(np. Plateen 41,5 WG)
Preparat ten stosuje się bezpośrednio po siewie, ale przed wschodami roślin soi, na starannie uprawioną i dobrze uwilgotnioną glebę (BBCH 00-07). Chwasty wrażliwe na dawkę 2,0 kg/ha: chwastnica jednostronna, dymnica pospolita, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, komosa biała, maruna bezwonna, niezapominajka polna, przetacznik perski i rolny, poziewnik szorstki, tobołki polne, tasznik pospolity. Natomiast średnio wrażliwe to: owies głuchy i rdest powojowy.
Ważne: możliwe jest wystąpienie przemijających objawów fitotoksyczności, zwłaszcza w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków pogodowych. Opady deszczu krótko po zastosowaniu herbicydu mogą powodować przemieszczanie się s.cz., do głębszych warstw gleby i wpływać negatywnie na wschody roślin soi. Objawy te mają jednak charakter przejściowy i nie wpływają na plonowanie soi.
Metobromuron
(np. Inigo 500 SC, Luptic 500 SC, Mandryl, Meto4herbi 500 SC, Metobrom 500 SC, Metobrom Plus 500 SC, Pro-Metobro 500 SC, Proman 500 SC, Soleto 500 SC, Torrent 500 SC)
Herbicydy te można aplikować bezpośrednio po siewie (najlepiej w ciągu 5 dni), ale nie później niż na tydzień przed wschodami soi, zanim hypokotyl znajdzie się blisko powierzchni ziem (BBCH 00-08). Zalecany zakres dawek to 2,0-3,0 l/ha. Maksymalna zalecana dawka, skutecznie ogranicza, takie gatunki jak: owies głuchy, wiechlina roczna, dymnica pospolita, fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, krzywoszyj polny, maruna bezwonna, poziewnik szorstki, przetacznik perski, rdest kolankowy i ptasi, samosiewy rzepaku, starzec zwyczajny, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa. Natomiast średnio wrażliwe chwasty to: chwastnica jednostronna, bodziszek drobny, przytulia czepna, psianka czarna, rdestówka powojowata, rdest plamisty i szczyr roczny.
Ważne: herbicydy zawierające metobromuron nie należy stosować przed spodziewanymi silnymi opadami deszczu.
Metolachlor-S
(np. Chart 960 EC, Dargorad 960 EC, Dual Gold 960 EC, Efica 960 EC, Kabala 960 EC, Metis 960 EC, Metos 960 EC, Recosar 960 EC)
Herbicydy te, można stosować bezpośrednio po siewie na dobrze uprawioną (bez grud) i wilgotną glebę aż do końca fazy kiełkowania soi (BBCH 00-09). Zalecany zakres dawek to 1,0-1,25 l/ha. Maksymalna zalecana dawka bardzo dobrze ogranicza chwastnicę jednostronną, palusznika krwawego, włośnicę zieloną i psiankę czarną.
Ważne: w przypadku braku opadów atmosferycznych (przesuszona gleba), herbicydy zawierające s.cz. metolachlor-S, można zastosować przed siewem soi, z tym zastrzeżeniem, że muszą być starannie wymieszane z glebą na głębokość 5 cm.
Termin powschodowy (nalistny)
Zwalczanie chwastów dwuliściennych
Bentazon
(np. Benz, Basagran 480 SL)
Herbicyd Benz stosuje się od fazy rozwiniętej pierwszej pary liści właściwych do fazy rozwiniętego trójlistkowego liścia na trzecim węźle (BBCH 11-13). Natomiast herbicyd Basagran 480 SL stosuje się od fazy rozwiniętego liścia trójlistkowego na drugim węźle do fazy rozpoczęcia rozwoju pędów bocznych (BBCH 12-21). W dawce 2,0 l/ha, preparaty te skutecznie ograniczają, takie gatunki jak: gwiazdnica pospolita, iglica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, przetacznik perski, przytulia czepna, rdest szczawiolistny, maruna bezwonna, rumianek pospolity, tasznik pospolity, tobołek polny, żółtlica drobnokwiatowa. Natomiast średnio wrażliwe chwasty to: rdestówka powojowata.
Ważne: herbicydy te, nie zaleca się stosować w temperaturze poniżej 100C i powyżej 220C.
Bentazon + imazamoks
(np. Corum 502,4 SL, Foresto 502,4 SL, Keppler 502,4 SL, Komiks 502,4 SL, Prorum)
Herbicydy te można stosować od fazy rozwiniętego liścia trójlistkowego na drugim węźle do fazy widocznego piątego pędu bocznego pierwszego rzędu (BBCH 12-25). W maksymalnej zalecanej dawce 1,25 l/ha, środki te skutecznie ograniczają, takie chwasty jak: bodziszek drobny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa i różowa, komosa biała, przetacznik bluszczykowy i rolny, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity i żółtlica drobnokwiatowa. Natomiast średnio wrażliwe gatunki to: chwastnica jednostronna, chaber bławatek, fiołek polny, mak polny, przetacznik perski, przytulia czepna, rdest powojowy, maruna bezwonna, rumian polny i wilczomlecz obrotny.
Ważne: herbicydy zawierające mieszaninę bentazonu i imazamoksu, można również stosować w dawkach dzielonych: 0,625 l/ha + 0,625 l/ha (odstęp między zabiegami 7 dni).
Zwalczanie chwastów jednoliściennych
Najlepsze efekty w zwalczaniu chwastów jednoliściennych (rocznych jak i wieloletnich), możemy uzyskać po zastosowaniu grupy herbicydów zwanej graminicydami. Aby środki te spełniły skutecznie swoją rolę, to muszą być aplikowane w odpowiednim terminie i zalecanej dawce. Zadawalający efekt działania graminicydów, widoczny jest przeważnie po upływie 2-3 tygodni od momentu aplikacji. Czasami efekt chwastobójczy może być widoczny dopiero po upływie 4-5 tygodni, jest to najczęściej związane z wystąpieniem niesprzyjających warunków termicznych, jednak nie wpływa to istotnie na skuteczność chwastobójczą zastosowanych preparatów.
Chizalofop-P etylowy
(np. Achiba 05 EC, Elegant 05 EC, Fitofop, Graminis 05 EC, Labrador 05 EC, Lampart 05 EC, Leopard Extra 05 EC, Quick 05 EC, Supero 05 EC, Targa Super 05 EC, Taurus 05 EC (dawka 0,75-2,5 l/ha) oraz Buster 100 EC, Investo 100 EC, Jenot 100 EC, Pilot 10 EC, Targa Max 10 EC (dawka 0,5-1,25 l/ha)
Można je stosować od fazy rozwiniętego 1 liścia do fazy, gdy widoczne są pierwsze pąki kwiatowe (BBCH 11-51). Preparaty te służą do zwalczania samosiewów zbóż, chwastnicy jednostronnej, miotły zbożowej, owsa głuchego, włośnicy sinej, wyczyńca polnego, życicy wielokwiatowej oraz perzu właściwego (dawka maksymalna).
Fluazyfop-P butylowy
(np. Frequent (dawka 3,0 l/ha), Privium 125 EC (dawka 0,75-2,0 l/ha) oraz Balatella Forte 150 EC, Fortune, Foster Forte 150 EC, Fusilade Forte 150 EC (dawka 0,6-1,7 l/ha) i Esorio 150 EC, Flutax 150 EC, Grastop 150 EC (dawka 2,5 l/ha)
Można stosować po wykształceniu 2-3 liści (BBCH 12-13) i nie później, niż przed ukazaniem się pierwszego pąka kwiatowego na zewnątrz liści (BBCH 50). W maksymalnej zalecanej dawce, zwalczane są następujące chwasty: owies głuchy, chwastnica jednostronna, samosiewy zbóż, miotła zbożowa, stokłosa bezostna, włośnica sina i zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa oraz perz właściwy (dawka maksymalna).
Cykloksydym
(np. Focus Ultra 100 EC, Foxydo 100 EC)
Można stosować w fazie 2 liścia do fazy rozwiniętego trójlistkowego liścia na dziewiątym węźle soi (BBCH 12-19). Zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania wynosi 1,0-2,0 l/ha, zwalczająca chwasty jednoliścienne roczne, tj. chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, palusznik krwawy, stokłosa płonna i polna, samosiewy zbóż, włośnica zielona, włośnica ber, wyczyniec polny. Natomiast w dawce 4,0-5,0 l/ha, bardzo skutecznie ograniczane są chwasty jednoliścienne wieloletnie, tj. wiechlina zwyczajna, życica wielokwiatowa i trwała. Natomiast perz właściwy jest średnio wrażliwy na dawkę maksymalną.
Kletodym
(np. Cegorian Extra 120 EC, Flanker 120 EC, GramiGuard, Kleto4Herbi 120 EC, Select Super 120 EC w dawce 0,8-2,0 l/ha)
Środki te w dawce 0,8 l/ha, skutecznie ograniczają jedynie roczne chwasty jednoliścienne, tj. samosiewy zbóż, chwastnica jednostronna i owies głuchy. Natomiast w dawce 2,0 l/ha, bardzo dobrze ograniczany jest perz właściwy. Natomiast graminicydy Kleo 240 EC i Logik 240 EC w dawce 0,4-0,5 l/ha, aplikuje się łącznie z adiuwantem Partner+ w dawce 0,5 l/ha. Niższa dawka zwalcza chwasty jednoliścienne roczne natomiast wyższa jednoliścienne wieloletnie. Wszystkie te preparaty można stosować od fazy 2 liścia do fazy gdy widoczne są pierwsze pąki kwiatowe (BBCH 12-51).
Kletodym + chizalofop-P etylowy
(np. Evolution + adiuwant olejowy 1,0 l/ha)
Graminicyd ten należy stosować od fazy rozwiniętego trójlistkowego liścia na drugim węźle do fazy, gdy część wegetatywna rośliny, przeznaczona do zbioru osiąga ostateczną wielkość (BBCH 12-49). Zwalczane chwasty: samosiewy zbóż, chwastnica jednostronna, owies głuchy, wiechlina roczna, wyczyniec polny (dawka 0,35-0,5 l/ha), perz właściwy (dawka 0,75-1,0 l/ha), biotypy rocznych chwastów jednoliściennych odpornych na chizalofop-P-etylowy (dawka 1,0 l/ha).
Środki ochrony roślin należy stosować zgodnie z etykietą produktu, przed każdym użyciem zapoznać się informacją zamieszczoną na etykiecie. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa.
Sfinansowano z Funduszu Promocji Roślin Oleistych